Wednesday, December 22, 2010

KAN LO HRE LO A NI


KAN LO HRE LO A NI
I lo chawr chhuahna khua leh chhungkua hi kan han thlir a, a mak kan ti. In khua te lah chu 'Nazaret-ah thil tha a chhuak ngai em ni?' an lo tih thlawt khawpa mite hmuhsit khua a ni a. I pa chu tualchher mistiri. I Nu pawh thingtlang nu mawl pangngai ve mai.
I Nu leh Pate hi mi naranah pawh naran takzet, ropui leh hausak lama vantlang hnuai lam, chhuan tur thil ropui reng reng kawl lo chhungkua an ni. Chutiang chhungkua chu Lal meuh pianna awmah tuman kan lo ring ngai lo va. Kan hai ta reng che a nih kha. Kan atnaah min ngaidam ang che - kan retheihna tawmpui turin Chungnungberin hmun tlawm ber i rawn thlang a ni tih kan lo hre lo a ni.
Bethlehemah khan Nazaret nupa mawlmang ve tak te kha zan khawvawt leh thim hnuaiah mangang leh beidawnga siamin an awm a. Thlen in an hnawn tak tlat avangin - nang, an rila rah hmasa ber chu ran inah, ranthlengah pian tir i lo ngai ta a nih kha. Kha hmun kha lei leh van Lal chu sawi loh, mihring pangngai pianna awm hi a ni mawlh lo! Mahse, kan mitin a hmuh phak lohvah, kan ngaihtuahnain a hriat phak lohvah i chatuan thiltum chu dahin a awm tlat si! Kan fel lohnaah min ngaidam ang che - thihna ata min chhanchhuak a, boralna lak ata min tlan tura lo kal, Chhandamtu i ni tih kan lo hre lo a ni.
I lo pian phata thenkhatin chibai an buk duh dan che leh kan lo lawm ve dan che chu inthahna leh inrawtna rapthlak hmangin a ni. Kha thil rawva tak kha sim ta mai lovin kan la ching zui ta zel a. I piancham a lo thlenna tur ni tam pawh a awm tawh lo tihah khawvel hmun hrang hrangah rawng taka in suasam te, thisen darh nuaih mai te chu a va rapthlak em . Sawisen a ni lo. Keimahni leh keimahni thisen kan inchhuah a, kan inthat a, kan innghaisa tawn a, kan inrikrap tawn mek zel a. Hlau leh thlabarin kan siam mek bawk. Kan sualnaah min ngaidam ang che - thim hnuaia thute tana eng, Pathian leh mihring leh thilsiam zawng zawngte inkara remna thlen tura lokal - Remna Lal i ni tih kan lo hre lo a ni.
Khawvel lawmnan a lokal i nih laiin, khawvel takin keinin i piancham kan lo lawm thin a. I piancham hi chawlh hlimawm tak pakhat, nuam tawl leh hlim hlawp bawlna hunah kan hmang a ni ta ber a. A piancham neitu ber kan hre chang tawh lo che a, retheihna leh lungngaihnain a chim mek kan chhehvela mite lah kan ngaihsak hek lo. Kan duh danin kan nung, kan che, kan awm a ni ta ber a.Kan khawlohnaah min ngaidam ang che - hmangaiha i rawn pian chhan hringfate lak atang hian thinlung rohlu i duh a ni tih leh December ni 25 a ral ruala ral ve lo tur ‘Krismas tak’ chu keimahniah thlen tir i duh zawk a ni tih kan lo hre lo a ni.
Read more...

Friday, March 13, 2009

SPORT NGE POLITICS ?

Politician tam tam tak ten Sports hi Politics khelhna hmanrua atan an lo hmang tawh thin a. Ti fuh fe fe pawh sawi tur a awm. India ramah ngat phei chuan hetiang thil hi 'remchangah' hmangin, Sports association hrang hrang ah rawng huai nih tumin theihtawp an chhuah a. Neih leh tha ui loin khelmual thar a, an zuan luh hmain khelmual pakhat atan Sports hi an hmang ve thin reng a ni. Mi thenkhat chuan loneitu te hmakhaw ngai bertu niawmin an in lar a, thenkhat chuan zirlai pawl ah te an hmang hmasa te te bawk thin. Heng mite hi an dem awm chuang lo. Politics khelmual a an inkhelh tak tak hmain, hengah hian an lo in warm up hmasa a ni ve mai.



Football khawvel a club ropui leh hlun, Italy mai pawh nilo Football inpui Europe khawmualpui huap pawh a, club ropui leh lawmman chi hrang hrang lo hui tawh tu AC Milan neitu chu Italy Prime Minister pawh lo ni tawh tuna AC Milan President ni mek chu Silvio Berlusconi a ni tlat. India ramah pawh tuna Union Minister zinga mi Congress pachal Priya Ranjan Das Minshi hi India ram a football thuneitu sang ber All India Football Federation ah hun rei tak chhung chu President nihna hauh tu a ni a. A ni hi India ram a Football ngaisang berna state W Bengal atanga rawn chhawr chhuak niin, tun thlengin AIFF ah president a la ni mek.Mizoram ah pawh mumal taka Football Assocition din a nih khan, an pawl hruaitu hmasa ber inthlanna kum 1976 a an neih khan an hruaitu hmasa ber te zinga a mi chu Mizoram Chief Minister pawh lo ni reng tawh Pu Lalthanhawla chu MFA President hmasa ber a atan thlan a ni a. A kaihhruaina hnuaiah Mizoram Football Association hi din niin, tun thleng hian Mizoram a pawl lian ber te zingah a ding chho ta a ni.
Khawvela Cricket Association hausa ber leh India rama Sports Association zinga thil ti thei ber Board Of Cricket Control of India (BCCI) a hruaitu nih chu state tenau deuh a Minister nih ai chuan a thlan awm zawk ti hial a sawi thin a ni a. Hei vang tak hian BCCI inthlan hi a boruak pawh a sang thin hle a. India rama political pary lian tak tak te pawh an inrawlh chang a tam a, a chhan chu he pawl ropui a an pary mi leh sa hruaitu nih chu India rama an party hlimtha pakhat a nih miau vang a ni. Hun kal tawh deuh khan tuna Railway minister ni mek leh Bihar Chief Minister pawh lo ni tawh Laloo Prasah Yadav pawh hi BCCI a hruaitu nih tum a ni a. Chumi nihna kawng chu Bihar state a cricket hruaitu nih a ni tih a chiang a. Bihar state a cricket hruaitu thlanna ah pawh a chuh ve hial a nih kha.
Heng thil hi a mak lo. Sports hi thalai te ngainat leh lawm a ni a. Hei vang hian he huang chhunga atanga rawn ding chhuak te hi chu thalai ten an hmelhriatin ngaihsan an hlawh vang a ni. Tun hnai deuh atang khan Mizoram ah pawh Thalai 'hiptu' nih tumin Party hrang hrang te pawhin an manifesto ah thalai te an dah pawimawh ta deuh vek a nih hi
Hun kal tawh deuh atang khan Mizoram ah chuan MLA leh Minister te hian badminton khelh an uar thar hle a. Tun a kan Chief Minister pawh hi badminton khelh peih a ni a. A ni bakah hian speaker Pu Lalchamliana hi a khel peih pawl a ni bawk awm e. India ram hmun dang a minister leh MLA te hi la inkhel peih hlawm ve tak maw. Chutiang khawp a infiamna lam a inhmang leh la inkhel peih ram hruaitu kan neih lai hian kan infiamna mual leh kan infrastructure neih te erawh a chau lu lai hlawm hle a. Boxing a tui em em CM kan nei a, state ta bil boxing ring pakhat pawh kan la nei lo cheu a. Congress hun lai khan Sports Minister te chuan World Cup a hmunah an en a ni awm a. Khatih hun laite khan an inkhel enna hmun stadium that zia a hmuh khan rual awhna chang a hria em ? A hria a nih chuan chu lam hawi chuan hma a la em ?
Maharatra CM hlui Sarad Pawar khan BCCI President a neih theihna turin India ram hmun hrang hrang ah a campaing nia sawi a ni a. A sawi uar deuh te phei chuan State Assembly inthlanna tur atana a tan ang bawkin BCCI inthlanna atana a campaing nen danglamna a nei lo anti hial.


Read more...

Sunday, February 8, 2009

O ZAWLKHAWPUI


Read more...

Read more...

HMAN LAI CHUAN

Kum 1937 lai velah chuan-
1. Arpui hi 25 paise (siki)-in duh duh a lei theih.
2. Artui pum 32 hi Re.1-in a lei theih.
3. Buhfai ser 10 hi Rs.1-in a lei theih.
4. Mizo vawkte (a pa) pakhat Re.1 a ni. Duli (pawisa 50) te pawhin lei theih chang a awm.
5. Mizo vawkte (a nu) pakhat Duli (pawisa 50) a ni.
6. Vawk zèl (note vawi khat nei) hi Rs.2 a ni.
7. Vawkpui Rs.5 a ni deuh vek.
8. Arpa chal lian deuh chu hnaruk (seki leh dere) man a ni.
Kum 1940-ah ve thung chuan-
1. Naupang kawr (kameez) duli-in a lei theih.
2. Naupang kekawr bul (khaki) Rs.1.50 a ni.
3. Nihliap pangngai Rs. 3.50-in a lei theih.
4. Savun pheikhawk (Flex Co. Ltd.) siam Rs. 15 - 20 in a lei theih.
5. Playing Card Siki (25 paise)-in a lei theih.
6. Nawhalh bawm dawr zawn (dozen) 1 duli-in a lei theih.
7. Curry powder/aieng, baraw masala siamna pava 3 Rs. 3-in a lei theih.
8. Nghathu ser khat Re. 1-in a lei theih.
Kum 1943 velah chuan-
1. Sial a pa tir, chhang khat nei Rs. 15 a ni.
2. Sial a kir hmawr hawng, chhang pahnih nei tawh chin chu Rs. 35-in a lei theih.
3. Se pachal chu Rs. 40 man a ni.
4. Bawngpa chal sam 8 - 9 vel chu a leitu a zirin Rs. 300 - 400 in a lei theih bawk.
Kum 1960-ah chuan
1. Buhfai ser 40 (1 mound) chu Rs.21.50-in a lei theih.
2. Buh hum tin khat chu Rs. 6 - 8 in a lei theih.
3. Mizo vawk sum ruk chu Rs. 300 man a ni.
Hetih hun lai hian thingtlang lamah chuan chini lei tur a awm meuh lo.
Read more...

Wednesday, December 17, 2008

AW ZORAM !

Aw ka hmangaih Zoram
Suihlung phang lo la
Sual bawih a tang reng turan ka phal lo che
Aw tunah tho tawh teh
Khua a var hma hian inpeih a hun ta

Zoram khawvar hun chuan
Hriat ngai lo te nen
Hnehna puan zar hnuaiah
Hnehna hla thar mawi
Kan sa dial dial ang

Hmangaih ngai lo te nen
Kan in hmangaih tawh ang
Duhsak ngai lo te chuan lawmna kan hmu
Thinlung lungngai beidawng
Chau a rum tawh ten
Hlimna kan chang tawh ang


Read more...
MEETING MINUTE
A Hmun : Crecendo School Of Music, Chanmari
A Hun : Ni 14 Aug 2008 Tlai Dar 5 : 00
Member Present :
1. Rinzauva 2. Mamuana 3. Hmingsanga 4.Tetea
5.Mafaka 6.Dara 7.Tlanzova 8.Ethel
Meeting tan hmain thingpui kan in a, rorel tan a nih tak tak hmain sap nu pakhat kan sirah a thu a. Kan thurel a hriat ve kan hlauh vangin a awm laiin ro tak tak kan rel duh lo, a kal hnuah rorel kan tan.
THUREL I :
Nula sawm tur kan ngaihtuah a, Tv Rinzaua kan innghahna ber a ni a. Mahse chet chhuah tak tak dawnah beisei ang a phak lo.Nula sawm ve ngei kan duh si a, sawm mai tur kan hriat mai loh hnuah Nl Ethel (LPS) chuan a thian hnai vai te tlawmngai tur in a sawm kual hlawm a. An lokal thei hlawm dawn niin kan hria a. Nula lamah chuan 'nil' lo turah kan in ngai a. Ethel chhungah kan lawm hle. Midang sawm turte.
1. Pu PL Liandinga & Zotei
2. Ethel & Co
Kan chaw eikhawm tur hi a zau thei ang berin thehdarh nise, lokal ve tur chuan kan phut kher lo.
THUREL II :
Chaw eikhawmna hmun atan Pu Mapuia huan Zemabawk a mi hotu pain a dil lo a, Pu Mapui’an a huan a chaw eikhawm min phalsak avangin kan lawm hle.
THUREL III : Mawhphurhna hetiang hian kan insem
1. Catering - Tetea & Mamuana
2. Transportation - Mafaka
3. Light & Sound - Crecendo
4. Hla copy - Dara
5. Drinks - Tlanzova
THUREL IV :
Rules & Regulation mumal tak hetiang hian kan siam
1. In nghahkhawmna hmun - Crescendo, Tlai dar 3 : 30
2. Emo thei ang berin inchei tur.
3. Kamis tumahin beng luh loh tur a ni a, smart shoe pawh bun loh tur.
4. Mahni meizial theuh zuk tur.
5. Tumah thil inhrilh bik loh tur, kan vaiin kan 'bright' vek.
6. Chairman leh receptionist ruat bik kan awm lo a, kan vaiin kan ni nghal vek.
7. Khua khua sawi loh tur a ni a, Aizawl a piang leh seilian vek kan ni.
8. Tumahin insuk tur ken loh tur.
9. Haw hma rawt awih loh.
10. Tel ve thei lo te duh tawka rel awih.
11. Mahni in control zo lo chu phungin a kheuh ang a, out next match a ni bawk ang.
12. Lam kan thiam hlawm vak loh avangin rimawi remin insul pel mai nise.
13. Chaw ei hma darkar khat leh chawi ei kham hnu darkar khat chhung mobile phone switch off vek tur a ni a. Hmun khatah dah khawm tur a ni.
14, Mobile phone switch off chhungin lakloh thila phone hmang duh an awm a nih chuan, minute khat ah Rs 100 chawiin a hmang thei ang a. Pawisa chawi tling khawm chu remchang danga chaw eikhawm nan hman a ni ang.
15. Chawi eikhawmna seng so hi simple te in mipa hoin Rs 1000 den den thawh khawm tur.
16. Heng topic te hi sawi awih a nilo, Sport, Politics, Music
17. Tuman ram vei rih loh tur.
Read more...

KA HRE RENG TAWH ANG

Ka awih thei lo, ka ring thei lo, kan in hriatna pawh a la rei lo lo a. Tunah heti mai a min duh thu i sawi hi ka ring lo ni loin, awih chu a har khawp mai tiin min hrilh a, a sama chul niap niap a.
Mipui sang tel teh meuh pungkhawm chuan. an hmaa dawhsan eng pup chu chu an thlir thup a. Ngah an nei a, an mi ngah lo lan hun tur nghakhlel takin an thlir a. A nghaktu lam tan minute 5 pawh rei tak a ni tawh... Minute 5 a ral a, dawhsan lam eng pup chu a thim rup a, mipui an au nuaih nuaih a. Rei a thim hman lo, dawhsan a rawn eng tan riai riai a. Hmeichhe pian thiam leh hmeltha a rawn ding zan a. Eng a eng zual a. Thim a bo a. Ri a reh a. Rimawi a ri a. Aw mawi a fawn a. Mipui an lam a. A lam lo ten ngun em em in zai an ngai thla a. Tleirawl zai thiam chu lawm a hlawh a. A zai zawhin mipui thawm a ring a. A hmelhriat nih ve ngawt pawh thil hlu a ni.
Kum sawm a vei a. Mahse khami zan 'hlim zan' tia an sawi ve mai thin zan atang khan nula zaithiam kha a rilru ah a riak a. Hriat pawh theih dan tur ngaihtuahin rilru pawh ka seng ve fe tawh a. Mahse kawng a kaw lo. Mahni seh mualah tul leh buai em em in hun kan hmang ni te hian kan ngai ngawt a.
Kei chuan ral atangin a hming ka hria a, a hmel pawh ka hria. A ni erawh chuan ka hming a hre lo chu thuhran nise, ka hmel phei chu a hrelo leh zual ang. Tlangkam atangin hmun dangah a lehkha zir turin a awm dawn tih ka hriat ve ni te khan 'ruak' riau a inhriatna te ka lo nei ve a. Miten min hriatpui ve lo mahse, min hre ve lo tu, keiin ka vei ve em em, ngai chuan a kur hian ka lo kur duam duam a ni ber a.
Hetiang hi a lo ni maw di ngaih lunglen an tih chu ka ti a. Ngaih loh tur ka ngaih a bang lo a. Theihnghilh tur kha ka hrereng a. Tlangval ve ta fam chuan, ngaihzawng dang te pawh kan nei ve bawk thin a. Mahse chhungrilah hian 'La-i' zun chuan min phuar tlat a. Rilru zawng zawng ka pe thei lo a. Engtikah emaw chuan min hriat ve rinna ka nei a. Ka beiseina chuan min tung nung hram hram a ni ber e.



Read more...

HRINGNUN HI A MAWI MANG E


Favang ni a liam a, thlasik a intan a, khaw vawtin zingah kut a hmet a, ngaihtuahnain Krismas lam a a hawi tawh a. Rinna thla meuh zarin Bethlehem bawng in leh chhevel kan fangkual a. Aizawl bazar ah mipui an pung zual a. Zokhaw lam unau te hmel hmuh tur a tam tial tial a. Zion Street velah a ngaite in Boney M leh chul thei lo Siampuii Sailo te zaithawm hriat tur a awm leh tan tawh bawk a. Lusun khawhar leh tleitir dawn tawite pawh Krismas zun zai zamin ang khatin a hrut a. Kohhran hrang hrang pawhin Krismas hlim taka hman tumin camping leh crusade thawm ri a ri ring tan hle tawh bawk a.
Krismas Ni a lo thleng a. Naupang ten an thawmhnaw thar nen Biak In lam an pan leh sap sap ang a. Biak In leh an chhehvelah an thawmhnaw thar neih chungchang leh an dawhthlak an dawh dan leh an toys neih chungchang te chu an titi tui ber a ni leh ngei ang. Biak In dar a ri ang a, kumpui ling let a kan nghah leh kan er ber Krismas ni lo thleng ta chu tiin Biak In lam kan pan leh sung sung ang a. Inkhawm ngai lem lote pawh Krismas a nih miau avangin inkhawm pawh hun dan zawng ai chuan kan tam leh ngei ang. Krismas chibai tih pahin kut thing meuhin kan inchibai kual leh den den ang a. Thalai lam pawh 'urlawk zan' hmang zo hlim an nih avangin mut chhuak chung chungin an inkhawm leh hlawm ngei ang le. Sawi zel dawn ila sawi tur a tam khawp ang.
Ruaitheh Ni a ni a, khuan te vik atangin fatu leh tufa buai hmasa pawl te chu an phei buai char char tawh bawk ang a. Chhun lamah nu leh pa zaikhawm pawh khuangpui leh khuangte chum chilhin an zai tui viau mai thei bawk. Mahse khatia Krismas lo thleng tur kan er a, neih zawng zawng leh khawlkhawm sa zawng zawng pawh ui lo a kan hman liam lai leh at kan so luih luih lai khan, Krismas bazar a naupang pakhat leh a nu kha chuan min va han 'khawih' ve aw. Lal lo piang kha engtin tak chibai han buk ve ang maw ?
A kawr pawl tep hrip hrep chu a tan 'engkim' a ni ngei ang. Nipui khawlum boruak awp churh hnuiah chu kawr chu a nilen pui a. Fur khaw hnawm leh thlasik khawvawt hnuiah pawh chu nen bawk chuan a hun a hmang a. Midang tih danin Krismas bazar ah an rawn kal ve ngei a. Mipui zi nuaih nuaih karah a nu chuan a paw ba hlat a. Miten bakery cake leh chhang tui tak tak eitur an lei khawm tun tun lai khan, chhang khawro aqng reng tak chu a ei tiam tiam a. Naupang dangte duh ang leh neih ang neih chu a thil chak a ni tih a thil ngen dan atangin a hriat theih a.
An hnungah ka kal zel a. An tawng ka hre phak a. Naupang chuan "Ka nu G.I Joe ka min lei rawh aw. Kawr thar pawh Masi hunah ka lei ang che i tih kha... a ti a.A nu chuan aw damdiai hian " Bawihte i pa kha la dam nise la chu i duhzawng leina tur hi chu a thawk chhuak ve thin kha a ni a, tunah chuan min awm loh san ta si a, engtin nge maw kan tih ang le, kei lah damdawi lei a ngai reng bawk nen, a va buaithlak ve aw.. I duhzawng leina pawh kan nei rih lo kumin chu " a ti a. Mahse chu naupang chuan engmah a hrethiam lo a niang. " Mawh ka nu min lei rawh " tih pahin a tap ta vak a. An tawng ka hriat atang chuan an chanchin hriat chian ka chak zual sauh a.
Ka zui zel a. Hreh takin "Ka pi.." Ka tawng a hre lo. A aia ring deuh zawkin "Ka Pi..." A nau puak a siam rem a, A sam a huih fel te te a. Ka lam a lo hawi a. Nang ni nufa chu eng nge lei in tum a, a chep teh reng nen ? Min chhang lawk lo a. A hmelah lawmna aiin lungngaihna hmel a lang a. A ngawi vang vang a. Thaw a la te te a, ka zawhna chu a chaltlai deuh mah mah a hriatna ka nei a. Ka inchhir hman viau a. Mi an tam avangin min nek sawn deuh chhen a. Mahse kan zawhna ka zawt tawh laklawh a, k din chilh lak lawh tawh a, ka pan hnai zel a.
Min chhang dawn tawh lo emaw tih hnuah ka zawhna chu ti hian a chang a."Hei ka fapa lawmzawng lei tur hian kan rawn chhuak ve a, mahse pawisa erawh kan nei chuang lo. In a kan awmin a tap reng bawk si a, ka rawn chhuahpui ve a, a tih chi loh khawp mai. Thil lei a ngen a, mahse a leina tur ka nei si lo" A hmel a pawr fap a, thlasik lai mah nise a thlan, a bek ah a luang deuh zaih zaih bawk a.
A nau puak chu a hawi kual velh velh a, a nu nen kan inbiak lai pawhin a thil duh zawng lei sak turin a nu chu a nawr chhen a. A nu tih ngaihna hre lo chuan, an hrawk leh deuh khar khar thin takna in ban zai a rel duh chuang si lo a.
Kan inbiak lai chuan rilru a vak thui hman hle a. A fapa duhzawng lei sak turin a kum tir atanga a sum lo khawl tawh chu a pa damdawi man atan an hmang zo tawh tih te, a nu hrisel lo tak a nih avangin an sum neih ang ang damdawi man atan a hmang zo tih te hriatpui chuan thaw a lo pik ve tak zet a. Hna thawktu leh sum hai luttu ber lah inhlawh tur a awm tawh si lo a.
Mipui in nek luih luih karah engtin tin emaw kan in hlauh ta daih a. Hmuh leh nge tumin ka zawng chiam a, Mahse ka hmu zui ta lo. Ngaihtuah zui loh thei an nilo. Kan in hmuh remchan lai khan eng nga ti nge ka pawisa neih ang tlem te tal pawh ka pek lo tiin ka inthiam lo hle a.
Krismas bazar lai hian khatiang mihring kha an tam ka ring thin. Sualna pawh nei lo, vanduaina vang liau liau a retheihna khur a thla hawlh a. Hringnun hi a nihna ang pawh a hmachhawn ngam lo, mite hmel eng ringawt pawh zah em em hi an va tam dawn em !
Khawvel sualna vanga boral tur mihring te chanchhuah kan nih theihna tur atan 'Nau' lo piang kha a pian zan in van angel leh zaipawl ten lawmin zaiin an lo awi a. Chibai buk turin ram hla tak atangin mi an lo pungkhawm a. Nau lo piang chu a lo puitlinin midang te tan Malsawmna a nih theihna turin nunna meuh hlain Kraws ah a lo tuar a. Krismas a lo thlen hian midang te tan malsawmna ni turin tih theih eng nge maw tal i nei ang. Neih leh khawl khawm zawng zawng mahni pumpui tan ngawt a hman hi a hnung kan zui duhdan a nilo. A hniak hnunga kan zui kan theihna turin entawn tur min hnut chhiah a. Remna leh muanna awm lohna hmunah remthu leng rawh se ti tur kan ni a.
Vaivut a siam hi vaivat ah vek kan kir leh hun a la thleng theuh dawn a. Chutiang hun chu a lo thlen hma leh tih theih kan neih lai ngei hian hian "Hringnun hi a mawi mang nge" kan tih theihna turin Krismas ah kher lo pawh nitinin, midang te tan malsawmna ni turin inbuatsaih la.Hringnun hi a mawi mang nge i ti kumkhua tawh ang.

Read more...

Ka Hmangaih Reng Ang Che


A biangah mittui a luang ngiai ngiai a. A inhnit faih faih a, insum tum hle mahse, a thei hlawl lo a. A pindan lam a pan ding nal nal a.
Nizan ah kha chuan nang nen hlim em em in kan leng dun a. Tudang mah kan ngai lo a, duhthawh leh inthlahlel takin kan inkuah vawng vawng a... duhthu kan lo sam dun nasa mai a.. Duhthusam ang zelin khawvelah hian awm theih nise kan va hlim zual dawn em. Damchhung khawsak ngaihtuahna hian min hlah thlem a tum der mai silo a. Duhthusam angin khawvel hi a awm thei lo a. Nang nen hreh tak chhungin kan inthen a tul rih si a nih hi. Mumang ram mai cheng ka ni tih ka hriat chhuah meuh chuan khua a lo var tan tawh a, dan pangngai te in ka mut hmunah ni eng chuan min rawn chhun leh set set a.
Kan bul tan dan pawh mawl te a ni. Thiantha te zarah inhmelhriat kan ni a. Khawvel leh a chhunga chheng te zingah hian kan tawn ang tawng an tam tawh a. Keini pawhin kan tawng a, hmangaihna hi engchiah nge maw a nih le tiin vawi tam tak kan inzawt tawh thin a nih kha. Hmangaihna hi mi pakhat atanga chhuak tur a ni lo a, a lehlam lehlam atanga chhuak tawnin intawng tur a ni e tih kha kan thutawpna a ni fo a.
` Loh theih loh avangin tlang hrangah kan awm a tul a. Boruak mel ah pawh teh ila, mel sing chuang teh meuhin kar min dan a. Ngai em em leh thlahlel ngawih ngawih chhungin kan inthen a tul rih si a. Thinlung lam hi lo inzawm lo nise, hmangaihna khawvel hi a va 'nunrawng' ve aw tih vawng vawng chang kan ngah ngawt ang. Hmangaihna in kan hnarah 'nunna thaw' a thaw lut a. Chu chu kan tan chakna a ni.
Dam chhung khawsak nawmsak duh lutukna hi khawi atanga lo chhuak nge? Thinlung meuh suih zawm tawh kan pahnih karah pawh zu tla zep thei a. Ngai em em chhungin kan inthen a tul maw? A hma a kar min dantu kha zawng a lo va nep em ! Nilo, a ni thei lo... Hmangaihna pawhin awmzia a neih theih loh ai chuan.. Aw van mite u i mit lo chhing ula, i beng chu lo chhu ngawng mawlh teh u.. Hausa leh rethei min dai dang tu sa dai thiat tur hian tharum kan thawh teh ang.. Zahngai ula min hrethiam mawlh teh u
I kiangah awm zel tur leh i bul a awm zui zel chu ka thil thlakhlelh ber ni mahse i kawng daltu ka ni dawn si a. Kiang mai tang nge.. Mahse hei erawh theihnghilh ngai suh ang che " Ka hmangaih reng ang che"
Kan sulhnu hlim lai ni leh lungngaihna kan hmachhawn zawng zawng te kha kei chuan ka vawng reng ang. Mangtha tiin ka thlah ang che. 'Mangtha'. Keimah vang hian mittui seng lo hram la, kei hi i mamawh ber ka nilo tih hrehciangtu chu keimahni. Hmangaihna meuh luah lan a, nawmsakna thlakhlelh vanga inthen a tul a nih si chuan nawmsakna chu pawm hmawm mawlh teh khai. Kei chu ka tling lo e, ka tlin lo e. Mahse kei chuan ka hmangaih reng ang che.
He lei hi a vir ngaiin a vir reng ang a, a vir kualna lamah i tan hun tha leh nawmna chu herchhuah pui teh se. Hlimna leh lawmna awm thei zawng zawng hi i tan nise ka ti a. Chu zawng ai chuan hmangaihna ka duhsak ber che. Ka hmangaih reng ang che.
Inthen hlen tur a kan inbiak tawp ni chuan a biangah mittui a luang ngiai ngai a, a in hniat faih faih a. A pindan a pan ding nal nal a.. Ka hmangaih reng dawn si a.





Read more...

SEX AND THE CITY

Zan a ni a. Aizawl khawlaiah mihring vak vel pawh an tam tawh lo hle a. Chutih hunah chuan Zodin Cinema hall bul leh a chhehvelah chuan hmeichhe thnekhat an rawn inlar tan tawh a. Khawi lam nge an pan ang tih ngaihtuah awm takin chu hmeichhia chuan a Taxi hman 'than' tak bulah a thu mek bawk a. Chutih lai chuan chu hmeichhia rawn beiseitu pa pakhat an lam panin a rawn kal mek bawk a. A mipa zawk chu a hmel en chuan tlangval a ni tawh lo tih a hriat theih a. A hmeichhia lah a hmelah beisei tur dang a nei lo. A jeans hak pawh a balin a uk tawh hle a. A kum a tam lo tih a hriat a, mahse a 'hna' chu thawh a ngai tlat si. An in be ru sar sar a. Taxi chuan vung takin an tlan chhuak zui a. Thup dawn chuan thutak nise, zah dawn leh sawt silo, chhuan dawn leh mualpho thlak thlawn ni bawk si, Khawpui service chungchang kan rawn 'service ' ve e.
Nawh chi zawrh leh Mizo
State dangah chuan nawhchi zawrhna hmun an siam a. Mizo te chuan thiani te lane tiin a hming kan vuah sak mai a. Nawhchi zawrh a sum dawnna hi khawvel sum dawnna zingah pawh a upa ber te zinga mi a ni hial awm e. Mizo te zingah nawh chi zuar an awm tanna hun hi fiah tak sawi theih ni chiah lo. Zoram buai lai khan India sipai an rawn lut a. India sipai nunrawng tak tak te khan Mizo hmeichhe tam tak an pawngsual a, hmeichhe tam tak ram tui leilo in an siam a.Thenkhatin sipai an hlauh luat vangin an hlauh tlawn a, an taksa sipai hnena hlan ta mai pawh sawitur an awm bawk. Kum 1960 leh 70 velah khan hmeichhe pakhat chu AR Camp ah hian inzuar thin a awm a ni tih hriat a ni a. Chutia in zawrh chu dan in a phal loh thil a nih avangin chu nu pawh chuan a 'dawr' chu a khar chhunzawm ve leh mai a. Buai a ziaawm deuh a. Mizoram chu Union Territory dinhmunah hlan kai kan ni a. India sawrkar pawhin sum leh pai hmangin nasa takin min vur a. Bel te phai thei lo tiin duhtawkin sum leh pai kan tlan a. Zawlkhawpui thalai te ngat phei chuan an nun an thlahdah a, zep tur a awm lo a, zu leh sa lamah hlimna zawngin an tlan a, mipat hmeichhiatna lamah pawh an nun a zalen hle a. Atta lane velah phei kha chuan thingpui dawra hmeichhe thawk thenkhatte chu a rukin zan lamah inzuar zui ta pawh sawi tur an awm a ni awm e. Ram a ralmuang tan a. Kum 1980 chho velah khawpui lamah kan pem lut sup sup a. Chutih lai chuan thenawm ram Burma lam mite pawh Aizawl ah an lut deuh huk bawk a. Hetia mihring kan han pun tak deuh hukah chuan hmeichhe thenkhat an inzuar thin a ni tih hriat a ni leh a. Heng hmeichhia te hi a tam zawk chu hnathawh tur zawng a Mizoram a rawn kal Burma lam mi an tam ber a. Thenkhat chu hur herh vang hrim hrim a chutianga awm te pawh an awm bawk.
A hmingah Khawpui Service
Hetia an in zawrh takah siah chuan heng hmeichhia te hi dawr theih an ni a. A duh apiangin an dawr a. Mi tam takin zu leh drugs rui chungin heng hmeichhia te hi an kawp a. Mahse dawr man pawisa pek an ngai a. An indawrna hmun chu Hotel ah te, khaw daifem deuh ah te, ram pa laileng pawh a a ni thei a, vawk in bul tih vel pawh a ni thei bawk. Khawtlang hruaitu te pawhin chutiang mite chu man ve thin bawk mahse tlem lam aiin zual lam a pan a. Inzuar an tam tial tial a. Kar loah chutianga inzuar thin hmeichhia te chuan hming an nei thuai a. A hmingah Khawpui Service vuah an ni a. Tun thlengin KS tih hming chu an pu zui ta ni.
An pung tual tual
KS chu an pung tual tual a. A tir lamah heng hmeichhia te hi hriat an har ang reng viau a. Mahse an lo tam takah chuan tlawm leh zah an sawi thei tawh lo a. In zep tum laiin ual au takin an rawn in lar ngam ta zawk a. Khawlaiah awlsam takin hmuh tur an awm tawh a. Heng hmeichhia te engvangin nge an in zawrh tak ngawt mai le ? A chhan ni thei tam tak a awm. A tlangpuiin hlimna zawn luat vanga hum sual dai, chhuah leh tum chhuang lo, he hmuna intlak ral ta hi a tam ber chu an ni awm e. Thenkhat ve thung chu zu leh ruih hlo an duh luat vangin helam a kal zui ta pawh an awm. An duh ang an hmuh theihna a nih dawn phawt chuan pawisak an nei lo a, an neih dawn loh ai chuan an 'taksa' hralh mai pawh an pawi ti lo a. Hei hian in zawrh duh hialna pawh a thlen bawk. Retheih luat vanga he kawng zawh pawh an awm a. Retheih lutuk chuan pawisak a awm tawh lo a. Sumdawng tur te leh thil dang eizawnna kawng zawh turin an lehkha zir thiamna ten a pha lo bawk. An duh ve reng vang piah lamah retheih luat vangin kawng dang thlan tur an nei lo a, chuvanga in zuar ta mai a ni awm e. Tin, chhugkaw kehdarh atanga rawn zi chhuak an awm bawk. An naupan laia an nun kaihhruai tu mumal nei lo te an ni a. Kaihruaina mumal an neih loh vangin an duh hawi zawng zawngin an tal a, pawisak leh tih hreh an nei lo a. Midang ang bawkin chulam kawng chu an zawh bawk a ni tiin a sawi theih bawk ang.
Kum bithliah a awm lo
Nang chu i la naupang a rawn kal ve suh an ti thei ngawt lo. He sumdawnna huang chhungah hian kum bithliah a awm lo. Chhan hrang hrang vanga he huang chhunga rawn tla lut an ni a. An chungchang zir chiangtute chuan KS zingah a tam ber chu kum 21- 30 inkar anni a, a dawttu kum hi han enteh a mak asin, kum 10 - 20 in kar an ni tlat. Kum 31-40 in kar chu an tlem deuh a. Kum 41 - 50 inkar hi an tlem ber a. Anni hi zawng an kul cho tawh pawh a ni mahna. Tichuan heng zingah hian a tam ber hi chu zokhaw lam atanga khawpui a eizawnna kawng rawn zawh an ni a. A tirah chuan thingpui dawr leh mi inah te an awm a, chumi hnua 'fawr' thlang ta zawk an tam hle.
Tute nge an Fawr pui
Zirchiangtu te leh anmahni enkawltute, anmahni ngei pawhin an sawi dan chuan dawrtu tam ber chu hnam dang mipa an ni. Chung zingah chuan Mistiri leh Vai Mutia an tam ber a. Hetih lai hian Mizo pawh an fawr pui tho bawk. Mizo pa anmahni dawrtu tam ber chu Aizawl lam mi aiin Zokhaw lam mi an tam zawk a. Chutah pawh tlangval aiin pa an la tam zawk an la ti leh zel a. Chung zingah pawh chuan Aizawl a bill la leh dawr bungraw la tur a lokal, sum tam tham deuh nei te phei chu kawp an nuam leh zual a ni an ti. Thenkhat sawi dan chuan bazar a chaw hmeh zuar anga awm mahse 'inhlawh' zuai duh pawh tam tak an awm a ni an ti bawk. Sipai camp lama kal tawk awm tho mahse, hnam dang sipai chhuti lo fawr pui tawk pawh an awm bawk.
Thenna Ramri chu !
KS ho hi anmahni chuan chumi kha mi class a mi chu ka ni e an ti miah lo nachungin awlsam deuh tak chuan thlir hran theih an ni awm e. Anmahni zir chiangtu te chuan Aizawl khawpuiah hian KS 250 - 300 vel bawr awmin an sawi a. Heng mite hi tihian an then darh theih a ni an ti.
Super Class : Hetiang mite hi chu hriat harsa tak an ni. Chhungkaw mumal leh pangngai tak atanga rawn chhuak an ni a. Secret Service ti pawhin an sawi thin a. A ruk thei ang berin an awm a. Incheina lamah te, an khawsak dan phungah pawh inzuar chi an ni awm lo mang nge tih tur chi an ni a. Mahse hetiang mi hi an awmve tlat si. A tam zawk hi chu lehkha thiam, college hial pawh rap pha an ni a. Thenkhat phei chu Office hna thawk te pawh an awm a ni awm e. Hetiang ho hi chu a duh tu leh mamawh tu te chuan an ko mai a. An man pawh a to khawp mai. Zan khatah a tlangpuiin Rs 1000 - 2000 te an in chhiar a. Thian tha tak an nei a, an thiante kaltlangin midang nen an indawr thin .
First Class : Super Class nen an danglam teh chiam lo a. Super Class nen an danglamna chu Super class te chu inzuar lo mahse an hna thawhna dang atangin hlawh dang an nei a. First class erawh chuan hlawh dang an nei ve lem lo a. In zawrh chu an inhlawhna leh an ei bel ber a ni thung si a. A hrechiangtu te chuan hetiang mi hi Aizawl ah hian mi 30 vel an awm niin an sawi a. A tam zawk hi pasal then tawh nuthlawi kan tih ang chi an ni a. A in atangin 'hna' thawk turin an chhuak ber a. Zu an in thei a, damdawi pawh an khawih hreh lem lo bawk a. Anmahni ei khawp an thawk chhuak a. An inchhiar dan chuan Rs 1000 - 1500 man vel a ni.
SECOND CLASS : He class ah hi chuan mi 50 atanga 60 bawr vel an awm a. An chhungte nen khawsa tlang an ni a.Ni hnih khat te an fawr a an lo haw leh a. A chang chuan kar khat chuang te pawh an han in zuar kual lawp lawp bawk a. Hetiang mite hi chu zu an in nasa a, damdawi pawh an khawih nasa hle a. Khawlaiah pawh hmuh tur an tam a. Third class te ngawt ai chuan an ti tuai pawh a la nalh deuh zawk a. Anni hi zan khatah Rs 300 - 500 vel an rate a ni.
THIRD CLASS : Anni ho hi a class hniam ber an ni a. A tam pawh an tam ber a, khawlaiah pawh awlsam takin an hmuh theih a. Zu leh drugs chu sawi loh dendrite thlengin an rui duh a. Chhung leh khat mumal an nei lo a. An dam loh nikhua pawhin haw na tur an nei nei chuang lo a. Home hrang hrang leh NGO ten Drop In Center an siamah an tlu lut ber a. An rate pawh a chhe khawp fun te khat leisak tu hnenah pawh an 'taksa' an hlan phal a. Ti fuh an in tih chuan zan khat ah Rs 300 te an hlawh chhuak ve thin.
Lehkha zir maw !
Lehkha thiam leh zir sang nise 60 % chuang te hi chuan he an sumdawnna ah hian an barh luh a rinawm loh a ni. A chhan chu zirna kawng pangngai zawh nise hna thawh tur tha zawk an hmu ang a, nundan phung pangngaiin an nun zawk a rinawm tlat. KS zingah hian a tam ber chu pawi 5 pawh passed lo an tam ber niin an chanchin hrechiangtu ten an sawi tlat a. Pawl 10 thleng zir hi awm leh a. A hrechiangte sawi dan chuan Aizawl ah hian KS kan tih ang chi hi mi 250 - 300 vel an awm niin an sawi a. Chung zingah chuan lehkha zir sang lo hi an tam ber chu an ni.
Engtin nge kan tih ang
A kum telin 'dawr' nei thar an awm zel a. Kan khawlai boruak a ralmuang lo tial tial a. Zu kan khap a, an rui reng tho bawk a. Drugs a hluar reng bawk si nen, Heng thilin a ken tel pakhat chu 'fawr' a ni. Fawr in a hrin chhuah chu hri tha lo HIV/AIDS thlengin kan kawt kaiah an lo zuang lut mek bawk a. Inkai chhawn tamna ber lah mipat hmeichhiatna hman lamah a ni an ti bawk si. Heng laka kan him theihna tur hian engnge kan tih tak ang le ? Home hrang hrang kan nei. Kumkhua a awm theih a ni silo. An enkawl hnuah hian engtin nge kan tih ang le. Mi thahnem ngai te chuan hetiang mi lo enkawl tu an awm nual, an fakawm. Thenkhat chu sam siam te, puan thui te an zirtir a, hlawhtling te pawh an awm an ti. Mahse hei hi a tawk lo. A ler lam kan thuai a, a hnuai lamah a thar a rawn in tan zel bawk si a. Hei vang tak hian chhungkua leh zirna sikul ah te hian inzirtirna tun aia kan dawn tam a tul tawh a ni. Chutih lai chuan chutiang dawng pha lo mi tam tak an la awm bawk. Mizo te hian Sex Education chungchang sawi hi kan hreh a. Inzirtir a hun tawh tak zet a ni. Media a chak tawh si a, TV leh CD a film leh serial kan en ho te hi a him tawk em ? Kan lehkha bu chhiar te hian sual lam kawnga min hruai lut thei em ? Ngaihtuahna fim tak hmangin kan vela min chim mektu hi tihtak zet a kan ngaihven a hun ta. Kristian state kan nih avangin khawvel hriatah sang takin 'chaih' ni mah ila, kan vela ring lote hian an theih dan danin min 'hlum' thlak an duh a. Chanchin tha kan hril hi ropuiin hlu mahse kan Jerusalem ber hi a bawlhhlawh tlat chuan a famkim an dawng thei ngai lo ang. Tisa thil kan tih hian thlarau lam thil a khawih tel nghal zel lo em ni ? Ralkhat romei chhaiha zam ral ringawt turin Pathianin keini hi helai kilah hian min dah ngawt lo.
Read more...

Saturday, December 13, 2008

TLAKPUI KUM 1998 & 2008

Tlakpui kum hmasa zawk 1998 khan Congress sawrkar kum 10 rorel tawh chu Mizo National Front leh Mizoram Peoples Conference party tangrual chuan chiang takin an paih thla a nih kha.Kha tih lai khan Congress party chuan chhim lamah seat 5 leh Aizawl District huam chhunga a mi Saitual bial chiah lain, a pumpuiah seat 6 chiah an la a.
Kum 10 a ral a, kum 2008 inthlanah chuan rorel lai MNF Party chu chiang takin Congress party chuan a paih thla ve leh thung a. Rorel lai MNF party chuan seat 3 chiah an la a, Chhim lama an thawhpui Mara Democratic Front chuan seat 1 lain, a vaiin seat 4 chiah an la a. United Democratic Alliance (UDA) chuan seat 4 an la bawk. Hei hi UDA a tel party pahnih ZNP leh MPC ten seat 2 ve ve an la a. Hetih lai hian Congress party chuan seat 32 an la thung.
` Kum 1998 inthlanah khan Chief Minister nilai Lalthanhawla chu term thum lai a tlin tawhna Serchhip bialah K. Thangzuala (MNF) chuan a hneh a. K.Thangzuala, Engineer-in-Chief pension kha politics ah chuan mi thar a ni. Mizoram politics history ah Chief Minister ding lai a bial a paih thla hmasa ber tu a ni.
2008 inthlanah Chief Minister nilai Zoramthanga chu bial hnih Champhai South leh Champhai North ah a ding kawp a. Heng Bial pahnihah te hian hnehna a chang zo ta lo a ni. Champhai North ah hian Politics a mi thar TT Zothansanga, Congress a hneh lo a, Champhai South ah politician hranghlui JH Rothuama chu a hneh lo bawk.
Kum 1998 inthlan dawnah Lalthanhawla kaihhruai Congress sawrkar chuan Mizoramah District thar panga Champhai, Kolasib, Mamit, Serchhip, Lawngtlai a siam belh thut a. Hei hi heng bial a voters hipna atana tih a ni a. Mahse heng District tharah hian Congress chuan chakna pakhatmah an nei lo.
Kum 2008 inthlanah pawh Zoramthanga kaihhruai MNF sawrkar chuan District thar pathum Khawzawl, Saitual, Hnahthial te a siam ve thung a. Anni pawh Congress tih dan zul zuiin heng bial a voters te hip tum viau mahse heng bialah te hian MNF party an tla fai vek.
Kum 1998 inthlan dawnah Citizen Common Front (CCF) inti chuan thawh hona huang a siam a. He huangah hian MNF atanga chhuak MNF N leh Kohhran rawngbawlna lama mi hmingtha tak tak an tel a. Mahse he huang atang hian thlan tlin tumah an awm lo.
2008 ah ZNP leh MPC party te chuan thawh hona an siam a. An thawm a ring a. Mahse, ZNP leh MPC pahnih chiah an tling. An party president ve ve Lalduhawma leh Brig T. Sailo te erawh an tling thung.
1998 inthlanah MNF president Zoramthanga chu bial hnih Champhai leh Khawbung ah ding kawpin a tling ve ve a. Khawbung bial a chhuhsan a, K. Vanlalauva MNF chu thlan tlin zui a ni a.
2008 inthlanah Congress party president Lalthanhawla chu Bial hnih Serchhip leh South Tuipui ah a ding kawp a, a tling ve ve a, khawi bial nge a chhuahsan zawk ang a, tunge a din tir ang ?
Kum 1998 inthlana Congress sawrkar thlak chhan lian tak nia sawi chu Congress sawrkar nin vang hrim hrim niin sawi a ni a, hetiag bawk hian kum 2008 inthlana a MNF sawrkar tlak chhan lian tak pawh MNF sawrkar nin vang hrim hrim nia sawi a ni bawk.



Read more...

Wednesday, December 10, 2008


Read more...

KOLKATA DERBY A HMUNAH

Engtik kum chiah nge ka hre ta lo, Kolkata Derby ka ziak tawh a. Khatih lai kha chuan rinna mita ziak ka ni. Tunah erawh a tak ngeia ka tawn ka’n ziak ve ta. Hun kal tawh ni mahse he thil hian min la ‘mawlh’ deuh reng a ni.
Kolkata khawpui chuan tlai dar 5: 00 rik hun chu a nghakhlel hle. A thil nghah ber chu eng dang ni lovin Kolkata Derby a ni. Hemi ni zingkar chanchinbu chhuak zawng zawng chuan Kolkata Derby chungchang ziak lo a ram an awm lo a . Taxi driver leh rickshaw pute pawhin titi dang an vawrh thei bik lo. Office leh Bazar-ah pawh chu ‘thu’ lo chu tlangaupui tur an hre lo emaw ni chu tih tur khawpin, zing kar boruak lum uap churh mai pawh chu a ti ‘uap’ zual sauh a. Engdang vang a ni lo, East Bengal leh Mohun Bagan an inkhelh dawn vang a ni. Kumin atang hian Kolkata-ah hian Premier League siam thar a ni a. Chuvang chuan he inkhela chak zawkte tan chuan Premier League-a champion ta hial anga inngai pawh nise ‘th^wk huaina’ tham a ni reng a.
Sir Sawn Ang Aw!
Chawhnu dar 1 a ni a. Salt Lake stadium chhunga ‘raldona hmun’ tur chu an peih ut tawh. Chu stadium pan chuan mipui an phu dul dul ta mai. Club pahnih fans ruh zual deuhte phei chu a hma ni atangin, stadium kawt leh chhungah velah an club thutna tura ruat lamah banner ilo siamin an hah tawh hle. Fans zingah banner-a thil ziak thiam deuhte chu hlawh lam beisei hauh loin Club tana ka tih theih ve chhun ti niawm takin phVei lam Thai Ang!
He inkhel ka en theihna turin East Bengal Mama leh Mohun Bagan Jerry te chungah lawmthu ka sawi duh a ni. Anni pahnih hian VIP seat-a thut theihna turin ticket a hrang ve vein min lo l^ksak a. Tichuan Mohun Bagan lam VIP thutnaah chuan thuthmun kan rem ta zawk a. Kan bulah chuan Mohun Bagan lama khel Tomba Singh leh Manipur player dangte quota-a thu niawm tak Meitei nula leh tlangval an thu ther ve far bawk a. A b^k chu Bengali hlir an ni mai awm e. VIP seat rau rauah pawh a tlar hmasa ber dawtah kan thu a. Ground chungah chuan warm up laiin player ho chu an zuang zak zak tawh a. Chulai vel ringawt pawh chu hmuhnawm tham tak a ni tawh a. Ka han hawi kual vel a, inhre ngai pawh ni lem lote club pakhat zawk tan avanga thinlung lam ‘inpawhna’ thLam Thai Ang Aw!
Lei hnuai lam atangin players an rawn inzui chhuak ta. Mipui thawm chu pui tak a ni. Chung club ropui pahnihah chuan Mohun Bagan lama khel Jerry Zirsanga nen an inkhelh hmain kan inbia a, a ban tliak an dawmna thir a tina leh deuh a, an thir phum a tawlh vangin a ban a vRaldona Chu Tan A Ni
An tan rualin an innawr tawn nghal a. Midfield bawrah chan tha zawk chan tumin team pahnih midfielder te an thawk rim hle a. Mahse The Maroon lam hian an hna an thawk tha deuh zawk a, nawr pawh an nawr na zawk. Tomba Singh leh Wadoa te an khel tha hle a. Minute 24 a liam ta. East Bengal captain Mama chuan half chance vawi khat neiin goalah chantir lo mahse Red & Gold Brigade fans thawm a ring kher mai. Chak ngei ngei ngai East Bengal ho chuan minute 60 chhungin substitution vawi thum an siam hman. Minute 41- naah The Maroon tan Tomba Singh-a’n Bengal lam box chhunga ball a vawrh chuan vanduaithlak takin Bengal defender Debrata Roy kutah chuan a fuh hlauh a. Referee chuan penalty spot a kawk ta va va mai. Chutih hunah chiah chuan ka bula thute chuan an ze mak tak mai an chhuah ta. An tan luat vangin penalty p>t tur an en ngam lo a, hmai hupin lehlam an hawi a, a din pawh an ding tha hleithei lo, an khup te chu a sai hian a sai hlawk hlawk a. Penalty pet tur chuan an chhuan tawllawl Rodrigue a rawn pen chhuak ta.
Chiang fahran maiin a thun a. Rei lo teah second half a tawp zui a. Second half tan a nih leh chuan minute 48-ah Mama chuan a vei lam sir atang chuan mawi takin a rawn khalh pheia, thawm a ring hle a, chutah Mama chuan ding lam goal sir lamah chuan thun tumin kawh zet maiin an pet a. Mohun Bagan keeper chuan a lo nam pial hman hlauh a. Mama chuan a ui ngei mai. Chulai boruakah chuan Mama pet goal lo chu ka lo ui lutuk a, ka lo te thawt a... ka bul a thute chuan min han melh rum em em mai a... an chipui emaw chu ni ila kut min thl^k duh hial pawh ka ring rum rum. Vanneihtlak takin ka him hlauh. A hnuah tisual leh tawh lo turin ka rilru ka siam a. Han nawr viau thin mahse East Bengal chuan an si phurh chu an sNawi Neuh Neuh
1. Mohun Bagan ten goal an thun hma deuha ruah a tlak avangin thutna ka sawn a. An pet goal zui nghal. Ka thutna ngaiah thut leh tumin ka zuk kal ngawt a. Ka bula thute chuan “Helaia i thut lai khan kan luck lo. I thutna ngaia i thut khan kan ti-goal chuvang chuan i thutna ngaiah thu leh rawh,” tiin ngen tak tein min ngen a. Hnial buai ai chuan ka insawnna hmunah ngei ka thu leh ta zawk. Puithuna chu an la runthlak ve khawp mai!
2. Kan bulah chuan East Bengal coach Subhash Bowmick aw tham leh chhang tuak ang maia tawng thiam leh a tihdan zir thiam deuh a thu a, Bowmick tihdan an zir vel chuan min tihlim phian.
3. Bengali tawng hre chiah lo mah ila... tawng chhe tak takin East Bengal player ho chu an au thin nia “hriatna” mak tak ka nei.
4. He inkhelah hi, thla 35 zet Mohun Bagan ten East Bengal an hneh lo hnua an vawi 2 chakna a ni.
5. Kum 1958 a Mohun Bagan a zawna vawi 2 an chak bak kha tun hi a zawna vawi 2 an chak ve lehna chiah a ni.
6. Mohun Bagan lam tumah an inthlak lo a, East Bengal lam erawh minute 60 chhungin mi pathum an inthlak hman.
7. Yellow card vawi li phawrh a ni a, The Maroon lamin vawikhat an hmuh laiin Red & Gold Brigade ami pathumin an hmu thung.
8. Mohun Bagan hian vawi 8 khelhah point 24 an hmu tawh a, East Bengal lam hian vawi 8 khelha bawk point 16 an hmu mek.
9. Fineese man Of The Match-ah The Maroon defender ke tliak dam hlim leh J& K tlangval Mehajuddin Wadao chu thlan a ni. Macdowell players of the match atan Tomba Singh chu thlan niin Rs 5000 a dawng.
10. Malaysian league a MK Land Selangor a khel mek Baichung Bhutia te nupa chuan Press Box atangin inkhel hi an en ve a.


Read more...

CHANDIGARH FOOTBALL ACADEMY A HMUNAH

Ka mitthla dan chuan an chief coach Harjinder Singh chuan diar khum bur chungin a chekawite nen min lo dawngsawng ang a, a naupang enkawlte chu a vin phar dawr dawr ang a, chutiang karah chuan ka zu tei lut ve tur ang deuh hian ka ngaihtuah a. A chang chuan upa tawh tak ni turah ka ngai a, a chang leh la tlangval tak ni turah ka ngai bawk a..
Nikumah khan Delhi lama thian thate zarah phone-in kan indawr tawh a. Chief coach nena phone-a kan inbiak apiangin Mizo naupangte talent neih thatzia leh, enkawlna a that chuan India ramah Mizo naupangte aia chher tlâk mi dang an awm ka rin loh thu huaisen takin kan hrilh ve thin a. Ani pawhin min pawmpui vein ka hria. Duhthawh chang deuh phei chuan, “In lâk phawt chuan in tifuh ngawt ang, in Academy pawhin a hming that phah sawt ang.” te kan ti thin a. Ani pawhin tawngkam tha takin min thlah zel a, “Rawn hruai rawh, trial te kan nei ang a,” tiin min chhang ve mai a.
A tirin thu a awm
Rei tak ka ngawih bosan hnuah a tawngkam tha chu tham ral mai atan chuan ka ui leh si a. An zirtir thin naupangte chu SSA Football Academy-a zirlai rual vel an nih avangin SSA lama hotute nen remchang siam kan tum ta a. Kumin May thla tawp lam khan “..SSA naupangte ka rawn hruai tak tak dawn e,” tiin ka be nawn leh a. Ani chuan, “Chandigarh thlengin lokal ula, keinin in ei man leh riahna kan lo tum ang,” a ti sam ût mai a. Ka awih lo rum rum a, mahse a sawi miau mai si a. Mahse, kan ruahmanna chu a tlawlh palh hlauh mai a. Biak nawn leh chu hreh ru hle tawh mah ila, a mamawhtu zawk kan nih avangin remchang min siamsak leh turin ka ngen a. Germany-ah naupang rualkhat a hruai dawn a, kum li hnuah lo chuan chance min pek theih tawh loh tur thu min hrilh ta mai a. A hrilhaithlak hle. Pawi ka ti takzet tih ka aw atanga a hriat chuan an German programme zawha inbiak leh min tiam ta hram a.
Trial min phalsak lai khan lo kal hman ila chuan, Mizo naupang pahnih khat tal chu an tling ngei ang a, tuna German-a kal tur zingah an tel hman awm si a, kan chance hloh chu a pawi hle a ni.
Thu Chu A Takin
An Germany programme a zawh chuan, theihtawp chhuahin ka thiam dan tawkin, be tlawn ti tih deuh hian, remchang min siamsak leh turin ka ngen ta a ni. Inthlahrun chu a na duh viau nachungin inthlahrung tluan chhuak ila, Mizo naupangte tan an Academy-ah luh theihna remchang a awm lo ang tih a hlauhawm bawk si. Pa tha tak zawng a ni ngei mai, “Kan hotute ka lo sawipui ve leh ang a. Chanchin chu kan inhrilh leh dawn nia,” tiin min thlah phawt a. Kan indawr zel a, kan dilna tihlawhtlingin trial turin min sawm leh ta hlauh mai a. Mizoram lama SSA thuneitute pawhin naupang chu tirh ngei ni se tiin an rel ta bawk a. Beisei angin thil a kal dawn nia ka hriat hnu chuan mahni tawkah ka hlim ve ngang mai. |hiante bulah pawh, sawi hun a nih leh nih loh pawh ngaihtuah lovin, Chandigarh Football Academy-ah trial theihna remchang awm dawna a lan thu chu ka lo sawi chhuak palh leh thin a. |henkhat tan chuan ninawm pawh a ni hial ang. Ka lawm takzet a ni.Academy lam chuan, “Chandigarh lamah pawh chanchinbu-ah te kan lo chhuah ve ang,” te an rawn ti ta deuh deuh a, keini aiin an phêr ta hial em ni te kan ti rum rum a. Phêr takin trial nei tur naupang zawng khawmin, kal turin kan inbuatsaih ta sauh sauh a.
Chutia beiseina thar kan neih leh rual chuan, kan hmabak chu ka ngaihtuah nghal ngut ngut mai a. Mumangah te hian, Chandigarh Football Academy-a Mizo naupangte inkhel lai te hi ka hmu thin a. An zinga tu emaw tal chu han hlawhtling ta se, ka tan chuan, kumkhaw sawi tham khawpa thil lawmawm a tling dawn si a. Thil dang pawh ka ngaihtuah hlei thei meuh lo a ni. Ngaihtuahna a kal thui a. Mizoramah ngawt hi chuan beisei tur thui kan neiin ka hre lo.
Kan Lo Lang A Lawm Hei!
Mizo naupang 15 rualte nen chuan Chandigarh Football Academy a trial nei tur chuan Chandigarh chu kan pawngpaw pan ve ta tawp mai a. Pan miau chuan kan thleng mai reng a! An chief coach bâk hmelhriat dang kan neih loh avangin, bus station atang chuan, Harjinder Singh bawk chu kan han be pawp leh a. “Hei, ka pu, Chandigarh chu kan lo thleng a....” ka han ti dek dek a, “Tikhan lo awm ula, Bus kan rawn tir ang e,” an ti zui nghal zat a. Hun rei pawh kan nghah hmain a banga Sports Department tih inziahna bus chu a lo thleng zui ve nghal bawk a. Keimahni lam turin coach pakhat Gurpreet an tih mai chu an rawn tir tel bawk a. An inkulhna hmun min panpui ta le. Tunah chuan, thu chu rinhlelh rual lohin a takah a lo chang dawn ta a ni.
Hockey stadium pui tham tak a awm a. Mizoramah chuan a rim a ra pawh kan la hriat phâk loh astro turf phah ground puitling pahnih ngawt maiin min lo hmachhawn han hmuh chuan, rualawh a na lutuk a, mittui hi a tla lo chauh a ni.
An office chhungah min hruai lêt a. Chutah chuan ralkhat atanga tlangnel taka ka phone thin Chandigarh Football Academy a chief coach Harjinder Singh nen kut thingin chibai kan inbêk a. Pa kawm nuam leh bula awm hahdamthlak tak mai a lo ni tak tak a. Tichuan naupangho pawh an riahna in tur lam panin an kal sang sang a. Keini a hruaitute chu an VIP room lamah min hruai lut ta a.
Fiahna Ni A Thleng
Chandigarh Football Aca-demy hi India hmar lam, a bikin Chandigarh, Haryana, Punjab leh Delhi naupangte puala din a ni a. Mahse keini hian ât-huai chhuahin kan zu be pawp a, min lo dawngsawng ve mai mai lek hi a lo ni a. Hmar chhak lam mi phei chu heta trial nei pawh an la awm lo. Chuvangin, Mizo naupang 15 zet kan hruai thlâk zinga pahnih khat an lo thlan ve pawhin kan lawm hlum dawn tur a ni a, thlang lo se vui thei kan ni miah lo bawk.
Trial neih ni tur an ruatah chuan Chandigarh leh a chhehvel atangin naupang dangte pawh an lo ko tel bawk a. Naupangho chu tlan leh zuan bâkah kawng hrang hranga enchhin an ni a. Chumi hnuah ball an pettir leh a. Ni thum chhung chutianga fiah an nih hnu chuan an thlan chhuah hun tur a lo thleng ta le. Keini ‘fate’ chu engtin tak ti ve ang maw?
Tlai a lo ni a, thlan chhuah atana duhawm tak tak naupang sawmnga chuang zinga mizo naupang han zeh ve chu.. thlan chu sawi loh, tlar ringawt pawh inthlahrunawm tak a ni. Naupang 13 an han thlang chhuak a, 13 zingah chuan, mak tak maiin, Mizo naupang 7 an han tel ve ta thawt mai a. Anmahni ram naupang aia tam min thlang tihna a nih chu! Kan beisei phâk bâk takzet a ni a, pakhat thun pawh inring ngam lovin pasarih kan han thun mai chu - a ropui kan ti lutuk a - mumang lam a ang rum rum mai. Kan nau hruaite zinga a tû ber mai leh a naupang ber thleng chuan lawm kan hlawh a. Thiam an ti viau nachungin, kan naupang ber chu “A tawi deuh em mai,” an tih vangin an hnawl ta hrih a. Mizo naupang chu an kum rualpui hnam dang zingah chuan a tû lam an ni deuh zel a. Tichuan kum 10 hnuai lama awm turin Mizo naupang pali an thlang a, kum 14 hnuai lama awm tur mi pathum an thlang ta a ni.
An Hmunhma
Chandigarh hi UT sawrkar a ni ve mai a. Mahse state lian zawkte tih theih loh ti thei khawpin infiamna lamah chuan hma an sawnin an khawthlir a thui a ni. Chandigarh Football Academy hi India rama Football Academy zinga sawrkarin a enkawl awmchhun a ni a. He Academy hi August ni 7, 2003 khan din a ni a. He Academy lo pianchhuahna tura hmathlir lo nei hmasatu chu Punjab Governor lo ni tawh thin leh Administrator of the Union Territory of Chandigarh, Lt. Gen. (Retd.) J.F.R. Jacob kha a ni.
Chandigarh khaw ropui leh nuam tak maia veng pakhat, Sector 42-ah chuan Sports Department chu hmun zau takah an invalh a. Football bakah Hockey Academy an nei bawk a, playground pawh an nei tha hle mai. Astro turf phah ngat hockey ground pahnih an nei a. Dik tak chuan, hengte hi chu awh pawh kan awt phak lo. Mumanga hmuh pawh a inthlahrunawm a ni! An hmunhma a faiin a thianghlim a. Gym-a an hmanraw neihte phei chu India ram pawn lam atanga an lâk luh a nih hlawm avangin anmahni pawhin an chhuang ve hle. Ei leh in thu-ah pawh an thianghlimin an standard a sang hle. Naupangho awmkhawmna hostel pawh nuam tak a ni a, inkhelhna thuam thil pawh an dawng tha hlawm hle. Academy-a zirlai naupang pakhat tan kum tin cheng nuai khat zel an seng a. Eiru lovin an chanvo dik an pe tak tak a ni tih hai rual loh hian, an naupang enkawlte chu eitur tha hmu an ni bawk a, an dawng nguak hlawm reng a ni.
Tichuan Engtin Zel?
He Football Academy-ah hian, football lama talent nei tha nia an hriatte chu thlang chhuakin kum sarih chhung football an zirtir thin a ni. Hmasawn an tum bawk a, a tha zawnga ram changkangte entawn lamah chuan an tuan pawh a rang hle a ni. An training dan pawh pawngpaw insawizawi ngawt a ni tawh lo. Scientific taka kalpui a ni. Chuvangin, Dietician, Physiotherapist, Doctor, Computer Instructor, leh Counsellor te an neih bakah Audio Visual tha tak nena thuam thlap a ni bawk.
An thil zir chu inkhelh dan leh hrai te, thiam thil thuruk te bakah taksa leh rilru tichak thei thilte a ni. Phêrawm taka an zirtir avangin zirlaite pawhin nuam an ti hle. Football khelh an zir bâkah zirlaite chu Government Model High School (English Medium) Chandigarh ah an kaltir vek bawk a ni.Tun hnai khan German rama Sports school, Edigius Braun Sportschedule, Leipzig ami nen an inzawm thar a, kum tin vawi hnih Germany-ah an zirlaite chu an training-tir thin a. Tin, German coach ten a hmunah an rawn zirtir thin bawk. Academy-a zirlaite zirna senso hi a thlawnin sorkarin a tumsak vek a. Infiamna leh zirna chu inpersantir an tum lo hle. He Academy ah hian an Football zirna chu an ngaih pawimawh ber ni mah se, vanduai palh thil thuah an hlawhcham ve thei tho a, chuvangin zirna kawng pangngaia bo lutuk lo turin uluk takin an zirtir tel vek tho a ni.
Lawmna Tur A Tam
Sports department-a an Joint Director nen pawh kan inkawm a. Ani chuan Mizorama SSA Football Academy te nen Exchange programme siam a rawt a. U - 17 Administrator Cup-ah SSA Mizoram team tir ve turin min sawm bawk a ni. U-17 Administrator Cup hi an naupangte chher hriamna tura kum tina an buatsaih thin a ni.
Sawi sen loh lawmna kan dawng a. Chandigarh-a St Xavier School-ah zirtirtu Pu Lalsanglura a lo awm hlauh mai a. Ani chu Mizo naupangte tan pa chan chang turin kan sawm chawt a. A lo fel khawp mai a. Heng zawng zawng a lo thlen theihna tur atana SSA lama thuneitute inpekna leh phurna hi a fakawm a tih lo theih lo. Sum leh pai leh tha leh zung tam tak sengin hmahruaitu an ni ngam hi fak an phu takzet a ni.Engpawh nise lawmna tur hlir a lo ni kan ti lo thei lo a ni.


Read more...

FASHION KHAWVEL AH ZONU IN THANG A CHHUAH

London chu khawvel pawhin fashion khawpui a ni tih a hai hauh lo a. London Female Owned Bussiness of The Year, London Fashion Week New Generation Award lawmman hi tute hnenah nge hlan thin a nih kan lo la hre ngai lo a. Vogue, Harpers & Queen, Elle, Marie Claire, Cosmopolitan, The Times, Observer, Telegraph, Wall Paper. I.D, The Face te hi chanchinbu zahawm leh hralh kal an ni a. Kylie Minogue, Denise Van Outen, Shakira, Kate Moss, Gwyneth Paltrow, June Sarpong, Dani Behr leh Samantha Mumba te hi khawvelin celebrities ah a pawm a nih bawk si chuan eng thu nge kan sawi ve tak ang le ? A chhunga kan tarlan zawng zawng te hi Mizo nu pakhat nen inzawmna an nei tih tlai khawhnuah kan han hre thar ve a, kan han chhui zui a, chhui zui a dawl a, chhui tlak a ni bawk a. Kan han chhui ta a ni.
Zoram khawvel fanu
Mizo Academy of Letters ten kum 1991 khan Zoram Khawvel I chu Book Of The Year atan an thlang tawh a. Kha lehkhabu ziaktu kha Lalthlamung Keivom L.Keivom tia kan hriat India sawrkar hnuaiah Palai hna (IFS) thawka, khawvel hmun hrang hranga awm kual hrep tawh chuan fa upa ber chu Margaret Thangmawi Keivom a ni. A pa hnathawhna avangin Africa, Saudi Arabia, Burma, New Zealand, Milan, Boston, New York tih velah a a lo kual ve hrep tawh a. A naupan lai hun tam zawk chu Africa ah hmangin mi hang naupang dangte ang bawkin sanghnawngsei te tual lenna hmunah pawh a lo tlan kawi ve zar zar tawh a. Ram hnuaia an vah velnaah ransa vun leh ruh nalh deuh nia a hriat te chu hmang tangkai hun a la awm ang tia chhar khawm peih tak a ni. Naupang kum 10 mi lek a nih lai atang tawhin a thiante diary ah pawh nih chak a ziah a piangin Fashion designer tih ngat zel a ni a. A inzirna lamah a nu thawmhnaw hlui a zai chhe hnem hle a. Thawmhnaw hluiin a daih loh chhang phei chuan a nu kawr tha lai pawh a cheh chhiat chang a tam. Heng avang tak pawh hian a nu chuan thil thui mawi leh thui par lam chu a thiam dan dain a zirtir thin ve thin bawk a. A rualpui hmeichhe naupang te tual laiah an hlim taka an infiam lai chuan Mawii chuan a tui zawng ber chu nuam ti takin a nu kiangah a zir a.
Foreign Thiamna Tem in
Fashion Designing lamah a tui em avangin chu lamah chuan hlawhtlin ngei pawh a tum a. A pa New Zealnd ah sawn a nih pawhin a ni pawhin Auckland Institute of Technology, New Zealand ah chuan a tui zawng ber chu zirin he hmun atang hian a graduate nghe nghe a. He hmun atanga a zirchhuah hnu hian Isaac Mizrahi, New York, Bill Amberg, Via Couture,London ah te an thawk kual ve zar zar bawk a. Tlang mi ve mai mah nise a thiamna chuan sang takah chawisangin mite hriat pawh a hlawh hma hle a. A tirah tak chuan hmeichhe thawmhnaw lam chu a tuipui hle a.
London ah Loan
Hmeichhe danglam leh kut them thiam tak a nih avangin a thiam thil chu theihtawp chhuahin a pho lang ve zel a. Mi hnuai thawh reng ai chuan tiin mahni kea din chu a thupui ber a ni a. Tichuan London a a awm lai chuan loan lain £700 in bul tan zai a rel ta a. Hmeichhe thawmhnaw lam buaipui pawh chu bang chuang loin bag design lamah tan a la thar a, A ma pual tur liau liau a, a bag siam chu a thian ten an hmuh chuan siam nalh an ti hle a. Nasa zawkin chulamah chuan kal zawk se tiin thurawn pawh a dawng nual reng a. A loan lak hmang chuan bag pasarih in bul an tan a. Heng a bag siam chhuah te hi London khawpui a hetiang lam zawrhna dawr lian ber The Cross an tih mai chuan a vaiin an khar sak ta vek a. Hralh pawh a kal hle a ni awm e. Hemi hnu hian jewellery lamah bul an tan zui leh ta bawk a. Hetia hlawhtlinna lamtluang a zawh tan tirh lam hian a sumdawn pui leh a hnua a pasal nita Tim Awan inpekna hi Mawii chuan ropui a ti hle a. A pasal Tim hian TV lamah Production lam hna thawk thin a ni a, chutia a nupui thil siam chhuah London a dawr lian leh ropui ten an kher zawh sak vek a ni tih a hriat chuan an nu thiamna ril chu a hmuh hmaih hauh lo a. Theihtawp chhuaha a nupui tanpui chu tumin TV lama a hna chu bansanin "Mawi Ltd" tiin Islington, London ah bul an tan dun ta zawk a.
Mawiin London a Mawi
London khawpui ah chuan Mawii chuan bag leh jewellery lam ah a hming a chher tan a. Mi lar leh flim star bakah mi hausa tak tak te chuan Mawii thil siam chhuah chu an lei sup sup a ni ber a. Fashion lam ngaihventute khawvel ah chuan Mawii chu hming naran a ni tawh lo a, sap nu changkang pui pui leh hausa nu ho bakah celebrities ho chuan Mizo nu hming chu an lam ngun ve viau ta ve ang. A hming pawh LONDON FEMALE OWNED BUSINESS OF THE YEAR 2005, Passport to Export Awards 2005 lawmman te a dawng ta hial a. LONDON FASHION WEEK NEW GENERATION AWARD te ngat phei chu kum thum chhung a zawnin zu han dawng thei a. Mawii thil siam chhuah London khawpuia dawr changkang leh lun deuh deuh Selfridges; Liberty, Fenwick, Harvey Nichols, Browns Focus,Willma ah te an zuar chhawng ta fur hlawm a. Heng bakah hian khawvel hmun dang dang a dawr hrang hrang sawm li chuangah a kut chhuak hi hmuh theih a ni ta a ni.
Fashion atangin Missionary
Mawii hian a thiamna te chu Pathian pek a ni tih a chiang a. Kristian chhungkua atanga chhawr chhuak a ni bawk a. A thiamna leh a remhriatna hmangin a thil siamah lan tir duh mi a ni a. A bag siam chhuah ah te chuan "Jesus Cares" tih te a ziak thin a. Thusawm pek a mi Tual i that tur a nilo tih thu te chu a ziak fo thin reng a. Mawii chuan Pathin thu la hre ngai lo ten heng atang tal a Pathian an hriat theih hlauh a nih chuan tiin a thiamna hmang in chanchintha chu puan zar a tumna lai tak te hi a entawn tlakna lai chu a ni awm e. Bul a tan tirh lai vel kha chuan hlawhtlin tur chuan thawhrim a tul ani tih a chian em avangin nitin darkar 16 te hna thawh nan a hmang thin a ni. darkar 16 -18 chhung vel hna thawh nan a hmang thin a ni
India Hian A hmelhriat em ?
India hian he mizo nu hi ahmelhriat em. hmel hriat rih lo a ni. A chhan chu a hming hi Sunita emaw Geeta tih ve emaw a ni lo a, Fashion Indutry lama thang duang tak India hian tunah mai chuan a la hmelhriat rih lo a ni mai thei a ni. Mahse hetih lai hian India rama nitin chanchinbu lar Hindustan Times tih bawr vel te chuan an interview ve tawh a ni awm e. Zawlnei chu a khuaah chawimawi a ni lo tih ang deuh khan Mawii pawh hi a hriangtu India hian a la hai rih tlat. Mahse London ah leh khawvel hmun dangah chuan a hming hi an hre tlat tawh si a nih hi maw. India hmelhriat loh khawvel ram dang hmelhriat Zonu chhunawm kan nei hi kan chuang tak zet a ni. Tin, hei mai piah lamah Mawii thilk siam chhuah te lei tur hian India chu a la inpeih lo a ni. A chhan chu a thil siam chhuah te hi to hlawm em a tin ni. A kawng hren siam chhuah pakhat man pawh £300 man bawr vel te a ni lawih mai si a.


Read more...

NATIONAL SECURITY GUARD CHE ENG NGE ?

NSG hi kum 1985 khan National Security Guard Act hnuaiah din a ni a. Khawvel a sipai tha chung chuang thlan chhuah zingah pawh an tel ve phak a. India sawrkar pawhin a chuang em em a. NSG hi UK sipai chhuan tawlawl SAS leh German sipai tha chungchuang GSG-9 te kalphung entawn chunga din a ni a. Din a nih tan tirh phat atangin India hmelma kumhlun ten an ngaihven hle a, a bikin Pakistan leh India ramri hrul a hel pawl tam tak phei chuan mut mawh hnar mawhah an nei nghal a. Hel pawl beih kawngah phei chuan an chunawm zual a. Kidnap chanchhuah hna pawh an thawk a. Heng bakah hian VVIP, VIP te venhim hna pawh an thawk tel nghal bawk.
National Security Guards te hi Ministry of Home Affairs hnuaiah awmin Director General of Indian Police Service (IPS) ten an kaihhruai an ni a. An motto chu 'One for All, All for One' tih a ni a. A chang chuan Black Cat Commando tia sawi an ni bawk thin. Tunah hian mi 8000 vel an awm a. Sipai 8000 vel hi hmun hnihah Special Action Group (SAG) leh Special Rangers Group (SRG). ah an inthen leh a. A tul a nih chuan in pui tawn thei turin an training phung pawh a in ang deuh tlangpui a. SAG lam hi a tlangpuiin Indian Army mi leh sate an ni hlawm a. SRG lam hi chu para millitary force lam heng Border Security Force (BSF),Central Reserve Police Force (CRPF), Indo-Tibetan Border Police (ITBP) Rapid Action Force (RAF) te an ni hlawm a. India ram chhunga sipai leh police a mi tha leh tling lak te hi NSG atan lak khawm an ni pawh a ti theih awm e.
An training neihna hmun hi New Delhi atanga km 50 vel a hla Manesar a ni a. Basic training hi ni 90 chhung vel an nei phawt a. Chunga tling leh tlak nia an hriat te chu National Security Guard atan lak luh an ni a. Basic training an neih zawh hian specialised training an nei chhunzawm leh nghal a. An hun tam zawk chu training nan an hmang ti ila a dik awm e.
An training hi a hahtlakin an inhrual dan pawh a turu rem rem khawp mai. Khawvel huap pawhin sipai training hautak ber pawl nia sawi thin a ni. NSG atan an tlak dawn em tih an enchin naah hian sipai 50 % - 70% vel hi chuan an bansan thin a ni awm e. A bul tan nan item 26 hmangin fiah an ni phawt a, chumi hnuah minute 18 chhunga zawh ngei ngei turin a ni a, 780-metre obstacle course minute 25 chhung a zawh ngei ngei tur hmangin fiah an ni leh a.
Combat Room Shoot an tih phei chu a hautak hle. Silai nen pindan thim vekah an luh tir a, mi tivai rum rum thei khawp a eng de zawk zawk hnuaiah sec 3 chhungin an target an kap hman ngei tur a ni tih te, an hmelma te chu an lu ah ngei an kap hman tur a ni tih te a ni a. Taksa khawi maw lai a kap thin chu kap thiam tia sawi an ni ngai lo.
Tunah hian Electronic Combat Shooting Range Rs.1 crore man aia tam mah an nei thar a. He Electronic Combat Shooting Range hi zone 11 ah then niin, metre 400 vel a thui a ni. He Shooting range hi sipai te chuan minute 6 leh 30 secs chhungin an cover hman ngei nei tur a ni a, chumai a la nilo, an target 29 te chu an kap fuh ngei ngei tur a ni. Target tin chu 2 -3 secs chhungin an kap hman ngei ngei tur a ni bawk. Heng target hrang hrang te hi a then chu mu chung, ding chung, bawk chhung leh inher pah te, zuang chhunga kah ngai te a la ni zui leh ta nghal a. Target te lah a pawk a pawk chhuak zawk chi te, a then an vir a, a then a pil zuk zuk bawk a. Heng zawng zawng hi silai kah an zirlai chuan an kap fuh ngei tur a ni a. Silai kah an zir dan pakhat phei chu a hautak hmel khawp mai. Mihring lem siam chawp hmaah an thian te an ding a, mihring lem zawk chu kah fuh tur a ni a. Hetiang a an tih lai hian a thian te hian bullet proof emaw an ha ngai lo a, kah thelh palh chuan partner te kah fuh palh theih a ni. Mahse thian te kap fuh palh erawh sawi tur an la awm lo a ni awm e. Hei hi silai kap thiam tawk an tih hnuah chauh hetiang hun hi chu an hmang.
Silai an kap nasa a, a tlangpuiin sipai pakhatin thla hnih chhungin 14,000 rounds vel an kap tlangpui a. An silai kah a dik tlangpui a, an strike rate pawh 85% vel a dik a ni awm e. NSG thenkhat te chuan additional training neiin Israel ah hun an hmang thin a. Heng ralthuam hrang hrang 9mm Uzi sub-machine gu, Heckler & Koch 9mm sub-machine guns, 7.62mm PSG-1 sniper weapon, Heckler & Koch 512 12-gauge shotgun, Glock 17, Sig Sauer P226 9mm pistols te bakah ralthuam tha tak hman dan te pawh an zir bawk.
NSG a unit te ber chu sipai pang an ni a, pahnih ve ve inkawpin pakhat chu technical support member a ni a, captain in a a kaihruai bawk. Rikruk thilah NSG te hi koh ngai ta se, an awmna hmun atangin minute 30 chhunga inpeih nghal thei tur a beisei an ni.
NSG hnuaia mi tho VIPs leh VVIPs te venhim hna thawk tu bik Special Protection Group (SPG) an awm leh a. Tunah hian NSG te venhimna hnuaia awm mi 19 an awm mek a. Heng VIP leh VVIP te an venhimna bik te hi category 4 ah then an ni a. chung te chu Z+, Z; Y leh X te an ni a. An venghim dan tlangpui han tarlang ve leh ila

Z-plus:
1. Sipai 36 in an veng a. Heng sipai zingah hian black cat commandos, National Security Guards mi leh sa te bakah Central Reserve Police Force (CRPF) leh Indo-Tibetan Border Police (ITBP) te an tel a.
2. Bullet Proof motor 2, pilot car leh escort vehicles security mi leh sa awmna bakah bomb awm leh awm loh enfiahna an keng tel bawk.
3. An kalna chin a TV leh Cell phone signal ti chhe vek thei hmanrua an keng tel bawk.
4. Darkar 24 chhung in an chenna in leh office ah venhimna pek an ni.
5. Security officer 4 - 8 an awm.
Z:
Z :
1. Mi 22 in an veng a. Heng zinga 2-4 te hi personal guard an ni a.
2. Official chuan Bullet-proof motor an nei lo.
Y-plus:
1. Sipai 11 in an veng a, escort car an nei bawk.
2. Personal guards leh automatic weapons an nei.
X:
Security personnel pahnih in an veng a,


Read more...

SPORT NGE POLITICS ?

Politician tam tam tak ten Sports hi Politics khelhna hmanrua atan an lo hmang tawh thin a. Ti fuh fe fe pawh sawi tur a awm. India ramah ngat phei chuan hetiang thil hi 'remchangah' hmangin, Sports association hrang hrang ah rawng huai nih tumin theihtawp an chhuah a. Neih leh tha ui loin khelmual thar a, an zuan luh hmain khelmual pakhat atan Sports hi an hmang ve thin reng a ni. Mi thenkhat chuan loneitu te hmakhaw ngai bertu niawmin an in lar a, thenkhat chuan zirlai pawl ah te an hmang hmasa te te bawk thin. Heng mite hi an dem awm chuang lo. Politics khelmual a an inkhelh tak tak hmain, hengah hian an lo in warm up hmasa a ni ve mai.
Football khawvel a club ropui leh hlun, Italy mai pawh nilo Football inpui Europe khawmualpui huap pawh a, club ropui leh lawmman chi hrang hrang lo hui tawh tu AC Milan neitu chu Italy Prime Minister pawh lo ni tawh tuna AC Milan President ni mek chu Silvio Berlusconi a ni tlat. India ramah pawh tuna Union Minister zinga mi Congress pachal Priya Ranjan Das Minshi hi India ram a football thuneitu sang ber All India Football Federation ah hun rei tak chhung chu President nihna hauh tu a ni a. A ni hi India ram a Football ngaisang berna state W Bengal atanga rawn chhawr chhuak niin, tun thlengin AIFF ah president a la ni mek.Mizoram ah pawh mumal taka Football Assocition din a nih khan, an pawl hruaitu hmasa ber inthlanna kum 1976 a an neih khan an hruaitu hmasa ber te zinga a mi chu Mizoram Chief Minister pawh lo ni reng tawh Pu Lalthanhawla chu MFA President hmasa ber a atan thlan a ni a. A kaihhruaina hnuaiah Mizoram Football Association hi din niin, tun thleng hian Mizoram a pawl lian ber te zingah a ding chho ta a ni.
Khawvela Cricket Association hausa ber leh India rama Sports Association zinga thil ti thei ber Board Of Cricket Control of India (BCCI) a hruaitu nih chu state tenau deuh a Minister nih ai chuan a thlan awm zawk ti hial a sawi thin a ni a. Hei vang tak hian BCCI inthlan hi a boruak pawh a sang thin hle a. India rama political pary lian tak tak te pawh an inrawlh chang a tam a, a chhan chu he pawl ropui a an pary mi leh sa hruaitu nih chu India rama an party hlimtha pakhat a nih miau vang a ni. Hun kal tawh deuh khan tuna Railway minister ni mek leh Bihar Chief Minister pawh lo ni tawh Laloo Prasah Yadav pawh hi BCCI a hruaitu nih tum a ni a. Chumi nihna kawng chu Bihar state a cricket hruaitu nih a ni tih a chiang a. Bihar state a cricket hruaitu thlanna ah pawh a chuh ve hial a nih kha.
Heng thil hi a mak lo. Sports hi thalai te ngainat leh lawm a ni a. Hei vang hian he huang chhunga atanga rawn ding chhuak te hi chu thalai ten an hmelhriatin ngaihsan an hlawh vang a ni. Tun hnai deuh atang khan Mizoram ah pawh Thalai 'hiptu' nih tumin Party hrang hrang te pawhin an manifesto ah thalai te an dah pawimawh ta deuh vek a nih hi
Hun kal tawh deuh atang khan Mizoram ah chuan MLA leh Minister te hian badminton khelh an uar thar hle a. Tun a kan Chief Minister pawh hi badminton khelh peih a ni a. A ni bakah hian speaker Pu Lalchamliana hi a khel peih pawl a ni bawk awm e. India ram hmun dang a minister leh MLA te hi la inkhel peih hlawm ve tak maw. Chutiang khawp a infiamna lam a inhmang leh la inkhel peih ram hruaitu kan neih lai hian kan infiamna mual leh kan infrastructure neih te erawh a chau lu lai hlawm hle a. Boxing a tui em em CM kan nei a, state ta bil boxing ring pakhat pawh kan la nei lo cheu a. Congress hun lai khan Sports Minister te chuan World Cup a hmunah an en a ni awm a. Khatih hun laite khan an inkhel enna hmun stadium that zia a hmuh khan rual awhna chang a hria em ? A hria a nih chuan chu lam hawi chuan hma a la em ?
Maharatra CM hlui Sarad Pawar khan BCCI President a neih theihna turin India ram hmun hrang hrang ah a campaing nia sawi a ni a. A sawi uar deuh te phei chuan State Assembly inthlanna tur atana a tan ang bawkin BCCI inthlanna atana a campaing nen danglamna a nei lo anti hial.

Read more...